ისააკის შობის ფლეშბექი: სიმეტრია იესოს შობასთან

ისაკის დაბადება ბიბლიაში ერთ-ერთი ყველაზე მოსალოდნელი და გაჭიანურებული მოვლენაა. ღმერთმა დაბადების 12-ე თავში 75 წლის აბრაამს „დიდი ერი“ აღუთქვა . ღვთის აღთქმის შესრულების შემდეგ, აბრაამი მესოპოტამიიდან ქანაანისკენ, აღთქმული მიწისკენ გაემართა და რამდენიმე თვის შემდეგ ჩავიდა.

მაგრამ სანამ აბრაამი „დიდი ერის“ მამობას შეძლებდა, მას ვაჟი სჭირდებოდა – თუმცა აღთქმული ვაჟი ჯერ არ დაბადებულა. აბრაამმა 10 წელი იმყოფებოდა ვაჟისა და მემკვიდრის გაჩენის გარეშე . თუმცა, ღმერთმა იგი სავალდებულო ფიცით დაამშვიდა; ღმერთისადმი ნდობით, აბრაამს „მიეკუთვნა“ სიმართლე. აბრაამმა ისმაელი ვაჟად მიიღო სუროგატის მსგავსი გზით, მაგრამ ღმერთმა განაცხადა, რომ ისმაელი არ იყო ეს აღთქმული ვაჟი. 

წლები გადიოდა, აბრაამი და სარა ლოდინს განაგრძობდნენ და შვილის გაჩენის შანსი, რაც უფრო ბერდებოდნენ, მით უფრო ქრებოდა. იმედი თითქოს დაკარგული იყო, სანამ აბრაამს ოთხმოცდაცხრამეტი წლის ასაკში უნიკალური შემთხვევა არ ჰქონდა.

უფალი ეჩვენა აბრაამს

‘გამოეცხადა მას უფალი მამრეს მუხნართან, როცა კარვის კართან იჯდა დღის პაპანაქებაში. თვალი აახილა და ხედავს, სამი კაცი დგას მის შორიახლო; დაინახა და გაიქცა კარვის კარიდან მათ მისაგებებლად და დაბლად თაყვანისცა. უთხრა: ბატონო, თუ რამ მადლი ვპოვე შენს თვალში, გვერდს ნუ აუვლი შენი მორჩილის კარს. მცირეოდენ წყალს მოვატანინებ და ფეხს დაგბანენ, მერე მოისვენეთ ხის ჩრდილში. პურს გამოგიტანთ, დანაყრდით, მერე კი წადით თქვენს გზაზე, რაკიღა თქვენი მორჩილის კარზე გამოიარეთ. მათ უთხრეს: გააკეთე, რასაც ამბობ. გაიქცა აბრაამი კარავში სარასთან და უთხრა: აბა, საჩქაროდ სამი სეა გამტკიცული ფქვილი მოზილე და ხმიადები დააცხვე. მერე საქონლისკენ გაიქცა აბრაამი, გამოიყვანა ჩვილი და საღი ხბო და მსახურ ბიჭს მისცა, მანაც სასწრაფოდ დაკლა იგი და გაამზადა. გამოიტანა ერბო და რძე, გამზადებული ხბოს ხორცი და წინ დაუწყო; ისინი ჭამდნენ, თავად კი ხის ძირას იდგა შორიახლო. ‘

დაბ. 18:1-8

ღვთის აღთქმა ვაჟისთვის

‘უთხრეს: სად არის სარა, შენი ცოლი? უთხრა: აქ არის, კარავში. თქვა ერთმა: კიდევ მოვალ შენთან გაის ამ დროს, და, ნახავ, ვაჟი ეყოლება სარას, შენს ცოლს. სარა კარვის კარს უკან იდგა. ყველაფერი ესმოდა. მოხუცებულნი იყვნენ აბრაამი და სარა, ხანში შესულნი; დედათა წესი შეწყვეტილი ჰქონდა სარას. გაეცინა გულში სარას: რა სიამე უნდა განვიცადო, როცა დავბერდი? ჩემი პატრონი მოხუცებულია. უთხრა უფალმა აბრაამს: რა იყო, რომ გაეცინა სარას და თქვა: ნუთუ მართლა ვშობ სიბერეშიო? რა არის უფლისთვის შეუძლებელი? დათქმულ ჟამს, გაის ამ დროოს ისევ მოვალ შენთან და, ნახავ, ვაჟი ეყოლება სარას. გადათქვა სარამ: არ გამიცინიაო, რადგან შეეშინდა. უთხრა: არა, გაიცინე.’

დაბ. 18:9-15

შეგვიძლია სარას სიცილისთვის დავადანაშაულოთ? ბავშვის გაჩენა, როცა მამა 99 წლისაა და დედა 90-ის, სრულიად შეუძლებელია. ჩვენც გავიცინებდით.

ისააკის დაბადება

მიუხედავად ამისა, მომდევნო წელს ჩვენ ვხვდებით, რომ:

‘უფალმა იზრუნა სარაზე, როგორც ნათქვამი ჰქონდა; ის გაუკეთა უფალმა სარას, რასაც ამბობდა. დაორსულდა სარა და უშვა აბრაამს მისი სიბერის ძე დანიშნულ დროზე, რომელიც დათქმული ჰქონდა მისთვის ღმერთს. უწოდა აბრაამმა სახელად ისაკი თავის ძეს, შეძენილს, რომელიც უშვა მას სარამ. წინადაცვითა აბრაამმა ისაკი, თავისი ძე, რვა დღისა, როგორც ნაბრძანები ჰქონდა მისთვის ღმერთს. ასი წლის იყო აბრაამი, როცა შეეძინა მას ისაკი, თავისი ძე. თქვა სარამ: სასაცილო გამხადა ღმერთმა; ვინც კი გაიგებს ამ ამბავს, ყველა დამცინებს. თქვა: ვინ ეტყოდა აბრაამს, შვილებს ძუძუს მოაწოვებსო სარა? და მაინც ვშობე მისი სიბერის ძე.’

დაბ. 21:1-7

საბოლოოდ, აბრაამსა და სარას ახლა უკვე ჰყავდათ აღთქმული ვაჟი – ისააკი. მათი ოცნებები ხელახლა აინთო. მიუხედავად ამისა, საერთო ისტორიამ მნიშვნელოვანი კითხვა წამოჭრა.

რატომ ელოდნენ ასე ძალიან ისააკის დაბადებას?

რატომ ელოდება ღმერთი 25 წელი (დაბადება 21) ისაკის აღთქმული დაბადების აღსასრულებლად (დაბადება 12)? თუ ღმერთს აქვს ძალა, ნებისმიერ დროს გააკეთოს რამე, რატომ არ უნდა აღექთქვა ისააკი მაშინვე? განა ეს უკეთ არ აჩვენებს მის ძალას? ან იქნებ ღვთის შემოვლითი გზით მოქმედების რაიმე განსაკუთრებული წინდახედულობა იყო?

შემდგომი შედეგებიდან შეგვიძლია დავასკვნათ ლოდინის რამდენიმე მიზეზი. 

პირველ რიგში, ამ ხანგრძლივი ლოდინის დროს აბრაამმა ღმერთისადმი ნდობის შესახებ ღირებული გაკვეთილები ისწავლა. ამით ის მაგალითი გახდა ყველა ადამიანისთვის, ვისაც სურს ღმერთისადმი ნდობა.  მათ, ვისაც სურს ღმერთის შეცნობა, აბრაამის გზა უნდა გაჰყვნენ.

ღვთის ძალის შემცირების ნაცვლად, ცნობა მას ადიდებს. შესაძლოა, საოცარია, მაგრამ არა სასწაულებრივი, რომ საშუალო ასაკის წყვილს შვილი ჰყავდეს. ნაკლებად სავარაუდო მოვლენები ბუნებრივად ხდება. აბრაამსა და სარას ისაკი ადრეულ ასაკში რომ ჰყოლოდათ, ცნობის ამგვარად ინტერპრეტაცია შეგვეძლო. თუმცა, წყვილის მიერ 100 წლის ასაკში შვილის გაჩენა ან შეთხზული ისტორიაა, ან სასწაულებრივი. სხვა ახსნა ან შუალედური აზრი არ არსებობს. ან ისაკის დაბადების მოვლენები ისე არ მომხდარა, როგორც ჩაწერილია, ან სასწაული მოხდა. თუ სასწაულებრივია, მაშინ მთელი პროექტი, რომელიც ისრაელის სახელითაა ცნობილი და დღემდე გრძელდება, ღვთის სასწაულებრივი ძალისა და მისი სრულიად სანდო აღთქმების საფუძველზე დგას. ისაკის დაბადებით, ისტორიის განმავლობაში ყველა ებრაელი სასწაულზეა დაფუძნებული. და თუ საფუძველი სასწაულებრივია, მაშინ მასზე აგებული სტრუქტურაც სასწაულებრივია.

ისააკის სასწაულებრივი დაბადება შედარებულია იესოს სასწაულებრივ დაბადებასთან

ისაკის დაგვიანებული დაბადების მესამე მიზეზის გასაგებად, უნდა აღვიქვათ ერთი საოცარი კანონზომიერება. გაითვალისწინეთ, რომ აბრაამს მხოლოდ ერთი შთამომავალი ჰყავდა თანაბრად აღთქმული, მოსალოდნელი და სასწაულებრივი დაბადებით – იესო ნაზარეთელი. 

წინა საუკუნეების განმავლობაში სხვადასხვა წინასწარმეტყველი სხვადასხვაგვარად აღუთქვამდა ღვთის სახელით მესიის მოსვლას. სახარებები შემდეგ იესოს წარმოგვიდგენს, როგორც ამ აღთქმულ მესიას. მისი ქალწულისგან დაბადება ისეთივე, თუ არა უფრო მეტად, სასწაულებრივია, როგორც ისააკის დაბადება. ზუსტად ისე, როგორც ისააკის დაბადების შესახებ ცნობის შემთხვევაში, იესოს ქალწულისგან დაბადება მხოლოდ როგორც შეთხზული ისტორია ან სასწაულებრივი რამ შეგვიძლია განვმარტოთ. სხვა ახსნა, არ არსებობს. მცირედი ფიქრი ნათლად წარმოაჩენს ამ სიმეტრიას იესოსა და ისააკის დაბადებებს შორის.  

იესო, როგორც ისრაელის არქეტიპი

აქ მოცემულია ერთ-ერთი შემთხვევა, რომლებიც იესოს, როგორც ისრაელის არქეტიპის, ზოგად პორტრეტს ასახავს. როგორც არქეტიპი, ის წარმოადგენს, ასრულებს და არის ღვთის განზრახვების შესრულება, რომლებიც პირველად აბრაამს 4000 წლის წინ გაუცხადეს. არქეტიპი რომ ყოფილიყო, იესოს დაბადება უნდა ჰგავდეს ისააკს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, იესოს მტკიცება, რომ ის ისრაელია, თავიდანვე მცდარი აღმოჩნდება. მაგრამ რადგან ორივეს დაბადება სასწაულებრივად ემთხვევა ერთმანეთს, მაშინ იესოს მტკიცება, რომ ის ისრაელია, უცვლელი რჩება და, სულ მცირე, ღია კითხვად რჩება, რომლის შესწავლაც ღირს. 

მათი დაბადების ამ ისტორიული პერსპექტივიდან შედარებისას, შეგვიძლია დავაკვირდეთ, რომ ისაკის დაბადებამ იწინასწარმეტყველა იესოს დაბადება, რომელიც გაცილებით გვიან მოვიდა. მოვლენების ასეთი წინდახედულებით კოორდინირება, რომელიც კაცობრიობის ისტორიის უზარმაზარ პერიოდს მოიცავს, ადასტურებს იმას, რომ იესო ღვთაებრივი პროექტის ქვაკუთხედია. ღმერთი ყველას გვეპატიჟება, გავიგოთ ეს პროექტი, რათა ვიყოთ იმ თავდაპირველი დაპირების სარგებლობის მომტანები, რომელიც აბრაამს ამდენი ხნის წინ მიეცა.

‘ვაკურთხებ შენს მაკურთხებელს და დავწყევლი შენს მაწყევარს; კურთხეული იქნება შენში მიწიერთა მთელი მოდგმა.’

დაბ. 12:3

ჩვენ ვაგრძელებთ იესოს ამ პერსპექტივიდან განხილვას და განვიხილავთ, თუ როგორ ასახავს მისი გაქცევა ჰეროდესგან დაბადებისთანავე ისრაელის გაქცევას ისაკის ძისგან . აქ ვასრულებთ ჩვენს კვლევას .