მინდა გაგიზიაროთ, თუ როგორ გახდა სახარება ჩემთვის მნიშვნელოვანი. ეს იყო მოგზაურობა, რომელზეც გავლენა მოახდინა სოლომონმა და მისმა გულწრფელმა სწრაფვამ სიამოვნებისა და სიბრძნისკენ. ეს საშუალებას მოგცემთ, უკეთ გაეცნოთ ამ ვებსაიტზე განთავსებულ სტატიებს. (და ძირითადი ინფორმაცია… მე რაგნარ ობორნი ვარ – შვედი – და ვცხოვრობ კანადაში. ვარ დაქორწინებული და გვყავს ვაჟი. ვსწავლობდი ტორონტოს უნივერსიტეტში, ნიუ-ბრანსუიკის უნივერსიტეტში და აკადიას უნივერსიტეტში)

მოუსვენრობა პრივილეგირებულ ახალგაზრდობაში

მე საშუალო ფენის მაღალი კლასის პროფესიონალ ოჯახში დავიბადე. წარმოშობით შვედეთიდან ვიყავი, მაგრამ პატარაობაში კანადაში გადავედით ემიგრაციაში. შემდეგ გავიზარდე და რამდენიმე ქვეყანაში – ალჟირში, გერმანიასა და კამერუნში – ვცხოვრობდი. საბოლოოდ, უნივერსიტეტში სწავლის გასაგრძელებლად კანადაში დავბრუნდი. ყველას მსგავსად, მეც მინდოდა (და დღემდე მინდა) სრულფასოვანი ცხოვრების განცდა. ისეთის, რომელიც კმაყოფილებით, სიმშვიდით, მნიშვნელობითა და მიზნით იქნებოდა გამსჭვალული – და სხვებთან მნიშვნელოვანი კავშირებით.

ამ განსხვავებულ საზოგადოებებში, რელიგიებსა და სეკულარულ ლიტერატურაში ცხოვრებამ და მგზნებარე მკითხველობამ „ჭეშმარიტებისა“ და „სრულფასოვანი ცხოვრების“ შესახებ მრავალი განსხვავებული წარმოდგენა გამაცნო. შევნიშნე, რომ მე (და დასავლეთში მცხოვრებთა უმეტესობას) გვქონდა უპრეცედენტო სიმდიდრე, ტექნოლოგია და შესაძლებლობები ამ მიზნების მისაღწევად. თუმცა, პარადოქსი ის იყო, რომ ეს სრულფასოვანი ცხოვრება მიუწვდომელი ჩანდა.

შევნიშნე, რომ ურთიერთობები წინა თაობებთან შედარებით უფრო ერთჯერადი და დროებითი იყო. ჩვენი ცხოვრების აღსაწერად გამოიყენებოდა ისეთი ტერმინები, როგორიცაა „ვირთხების რბოლა“. მითხრეს, რომ თუ „ცოტა მეტს“ მივიღებდით, მაშინ მივაღწევდით წარმატებას. მაგრამ რამდენად მეტს? და რაზე მეტს? ფულზე? სამეცნიერო ცოდნაზე? ტექნოლოგიაზე? სიამოვნებაზე?

რისთვის ცხოვრება?

ახალგაზრდობაში შფოთვას, ალბათ, ბუნდოვან მოუსვენრობად აღვიწერდი. მამაჩემი აფრიკაში ემიგრანტი კონსულტანტი ინჟინერი იყო. ამიტომ სხვა მდიდარ, პრივილეგირებულ და განათლებულ დასავლელ მოზარდებთან ერთად ვატარებდი დროს. თუმცა, იქ ცხოვრება საკმაოდ მარტივი იყო და ვერაფერს გვამხიარულებდა. ამიტომ, მე და ჩემი მეგობრები მშობლიურ ქვეყნებში დაბრუნებაზე, ტელევიზორით, გემრიელი საჭმლით, შესაძლებლობებითა და დასავლური ცხოვრების სიმარტივით ტკბობაზე ვოცნებობდით. მაშინ „კმაყოფილები“ ​​ვიქნებოდით.

მაგრამ როდესაც კანადას ან ევროპას ვესტუმრებოდი, პირველივე აღელვების შემდეგ შფოთვა ბრუნდებოდა. უარესი ის იყო, რომ ამას მუდმივად იქ მცხოვრებ ადამიანებშიც ვამჩნევდი. რაც არ უნდა ჰქონოდათ (რაც ყველა შემთხვევაში ბევრი იყო), ყოველთვის მეტი სჭირდებოდათ. მეგონა, რომ „მას“ მაშინ ვიპოვიდი, როცა პოპულარული შეყვარებული მეყოლებოდა. და გარკვეული პერიოდის განმავლობაში, ეს რაღაცას ავსებდა ჩემში, მაგრამ რამდენიმე თვის შემდეგ შფოთვა ისევ დაბრუნდებოდა. მეგონა, რომ როდესაც საშუალო სკოლას დავამთავრებდი მაშინ შემეძლო მართვის მოწმობის აღება და დამოუკიდებლობის მოპოვება – მაშინ დამთავრდებოდა ჩემი ძიება.

ახლა, როცა წამოვიზარდე, მესმის, რომ პენსიაზე გასვლა კმაყოფილებისკენ მიმავალ ბილეთად შეიძლება ჩაითვალოს. სულ ესაა? მთელ ცხოვრებას ერთი რამის მიყოლებით დევნაში ვატარებთ? გამუდმებით ვფიქრობთ, რომ შემდეგი რამ კუთხეში მოგვცემს ამას და შემდეგ… ჩვენი ცხოვრება დასრულდება? ეს ისეთი უაზრო ჩანს!

სოლომონის სიბრძნე

ამ წლების განმავლობაში სოლომონის ნაწერებმა ღრმა შთაბეჭდილება მოახდინა ჩემზე. ძველი ისრაელის მეფემ, სოლომონმა (ძვ. წ. 950), რომელიც თავისი სიბრძნით იყო ცნობილი, ბიბლიის რამდენიმე წიგნი დაწერა. ეკლესიასტეში მან აღწერა იგივე მოუსვენრობა, რომელსაც მე განვიცდიდი.

კაცი, რომელსაც ყველაფერი ჰქონდა…

მან დაწერა:

‘ვუთხარი მე ჩემს თავს: „მოდი, გამოგცდი მხიარულებაში, რომ ვიპოვო, რა არის კარგი!“ და ესეც ამაოება იყო. სიცილზე ვთქვი: „სისულელეა!“ და მხიარულებაზე: „რის მაქნისია?“ ვეცადე ღვინით აღმეგზნო ჩემი სხეული, თუმცა ჩემი გული სიბრძნით წარმმართავდა, და სისულელეს მივდევდი, სანამ არ ვიხილე, თუ რა არის კარგი ადამიანისთვის, რასაც ის აკეთებს ცის ქვეშ თავისი სიცოცხლის დათვლილ დღეებში. წამოვიწყე დიდი საქმენი: ავიშენე სახლები და ჩავყარე ჩემთვის ვენახები; მოვაწყვე ჩემთვის ბაღნი და წალკოტნი და დავრგე მათში ყოველგვარი ხეხილი. ავიშენე ტბორები ხეთა ასაყვავებლად და ბაღნარის მოსარწყავად. შევიძინე მრავალი მონა და მხევალი, და შინ დაბადებული მონაც მრავლად მყავდა. ასევე ძროხაც და ცხვარიც უფრო მეტი მყავდა, ვიდრე ყველას, ვინც ჩემზე წინ ცხოვრობდა იერუსალიმში. შევაგროვე ჩემთვის ვერცხლიც და ოქროც, და მეფეთა და ოლქთა საგანძური. შევიძინე ჩემთვის მომღერალი კაცნი და ქალნი, ასევე ადამიანთა სიამენი – ხარჭანი მრავალნი. და განვდიდდი მე და გადავაჭარბე ყველას, ვინც ჩემზე წინ იყო იერუსალიმში, და ჩემი სიბრძნეც მეხმარებოდა. და რასაც ჩემი თვალები ითხოვდნენ, არაფერზე არ ვეუბნებოდი უარს, არავითარი სიხარულისაგან არ ვიკავებდი თავს, რადგან ხარობდა ჩემი გული მთელი ჩემი შრომისაგან და ეს იყო ჩემი წილი მთელი ჩემი შრომისაგან. ‘

ეკლ. 2:1-10

სიმდიდრე, დიდება, ცოდნა, პროექტები, ქალები, სიამოვნება, სამეფო, კარიერა, ღვინო… სოლომონს ყველაფერი ჰქონდა – და უფრო მეტი, ვიდრე ნებისმიერ სხვას თავის ან ჩვენს დროში. აინშტაინის ჭკუა, ბილ გეითსის სიმდიდრე, მიკ ჯაგერის სოციალური/სექსუალური ცხოვრება, ისევე როგორც სამეფო წარმომავლობა, როგორიც პრინცი უილიამის იყო ბრიტანეთის სამეფო ოჯახში – ყველაფერი ერთმანეთშია თავმოყრილი. ვის შეეძლო ამ კომბინაციის დამარცხება? იფიქრებდით, რომ სოლომონი ყველაზე კმაყოფილი იქნებოდა. მაგრამ მან დაასკვნა:

მაგრამ სიგიჟის ზღვარზე მყოფი უბედური

‘სიტყვანი ეკლესიასტესი, ძისა დავითისა, იერუსალიმის მეფისა. ამაოება ამაოებათა, თქვა ეკლესიასტემ, ამაოება ამაოებათა, ყოველივე ამაოა. ადამიანს რას ჰმატებს შრომა, რომელსაც იგი მზის ქვეშ ეწევა? თაობა მიდის, თაობა მოდის, ეს ქვეყანა კი უცვლელია უკუნისამდე. აღმოხდება მზე და ჩადის იგი, უბრუნდება თავის ადგილს და კვლავ იქიდან ამობრწყინდება. სამხრეთისაკენ მიჰქრის ქარი, გაბრუნდება ჩრდილოეთისკენ; ბრუნავს, ბრუნავს, მიჰქრის ქარი და უბრუნდება ისევ თავის წრეს. ყველა მდინარე ზღვებისაკენ მიედინება, ზღვა კი მაინც არ აღივსება; მდინარენი საითკენაც მიედინებოდნენ, კვლავაც იქითკენ მიედინებიან. უძლურია ყოველი სიტყვა, არ ძალუძს კაცს ყოველივეს თქმა; თვალი ხედვით ვერ გაძღება, ყური სმენით ვერ აღივსება. რაც ყოფილა, იგივე იქნება და რაც მომხდარა, იგივე მოხდება; არაფერია მზის ქვეშ ახალი. ნახავენ რასმე და იტყვიან: აჰა, ახალი. ესეც ყოფილა ჩვენს წინარე საუკუნეში. არ დარჩენილა ხსოვნა იმათი, ვინც წინათ იყო; და მომდევნოთაც, ვინც იქნებიან, არ გაიხსენებს მათი მიმყოლი. მე, ეკლესიასტე, მეფე ვიყავ ისრაელისა იერუსალიმში. ვიწყე კვლევა გულმოდგინებით, გონებით განსჯა ყოველივესი, რაიც მომხდარა ცისქვეშეთში; ეს მძიმე საქმე მიუჩინა უფალმა ადამის ძეთ სატანჯველად. განვიცადე ყოველი საქმე, რაც კი მომხდარა მზისქვეშეთში; და აჰა, ვცანი – ამაო არის ყველაფერი და ქარის დევნა.’

ეკლ. 1:1-14

ცხოვრება… სისულელე და ქარის დევნა

‘მერმე, როდესაც გადავხედე ყოველივეს, რაც კი შექმნა ჩემმა მარჯვენამ, და ყოველ საქმეს, ჩემს ნამოქმედარს, მივხვდი, ამაო რომ ყოფილა ეს ყველაფერი, ქარისნაბერი, და რომ არ არის სარგებელი ამ მზისქვეშეთში. რადგან რაღა ქმნას ადამიანმა, რომელიც მოვა შემდგომ მეფისა, რომელსაც უკვე ყველაფერი უქმნია ქვეყნად? ოდეს ვიკვლიე, რა არის სიბრძნე ანუ სიბრიყვე და უმეცრება, ვნახე, რომ სიბრძნე სიბრიყვეზე უპირატესობს, ისევე როგორც ნათელი ბნელზე. ბრძენი კაცი გონებითა ჭვრეტს, უგუნური კი ბნელში დავალს. და ვუწყი, მაინც მოწევნადი ერთი აქვს ყველას. გულს ვუთხარ მაშინ: მეც უგუნურის ბედი მეწევა; მაშ, რადღა ვიყავ მე სხვაზე ბრძენი? და გულსვე ვუთხარ: ამაოება ყოფილა ესეც. მარადიულად არ ეხსომებათ არც ბრძენკაცი, არც უგუნური; გაივლის ჟამი, ყველაფერი დაივიწყება. ვაგლახ, რომ კვდება ბრძენი კაცი უგუნურივით. და შევიძულე მე ეს ცხოვრება, რადგან მემწარა ყველაფერი, რაც მზის ქვეშ ხდება, რადგან ყოველი ამაოა, ქარების დევნა. და მოვიძულე ყოველივე ნაღვაწი ჩემი, რაც მიღვაწია ამ მზისქვეშეთში, და რაც სხვას უნდა დავუტოვო, ჩემს შემდგომ მოსულს. არავინ უწყის, ვის შეხვდება ჩემი ნაღვაწი, ბრძენს თუ უგუნურს, რაიც სიბრძნით მომიღვაწია ამ მზისქვეშეთში? აჰა, კიდევ ამაოება. და წარვუხოცე იმედი ჩემს თავს, რომ აღარაფერს მოველოდე იმ ღვაწლისაგან, რაც მზისქვეშეთში გამიწევია. ნახავ კაცს, იღვწის, არ იშურებს სიბრძნეს და ცოდნას, მაგრამ ნაღვაწი სხვას ხვდება წილად, ვისაც არასდროს უღვაწნია ამ საქმისათვის. ამაოება არის ესეც და უდიდესი ბოროტება. მაშ, რაღა რჩება ადამიანს შრომისა და ზრუნვის შედეგად, რომელსაც იგი მზის ქვეშ ეწევა? დღენი მისნი სატანჯველია, საზრუნავი მისი – წუხილი, ღამითაც არ ისვენებს, შფოთავს გული. აჰა, კვლავ ამაოება. ‘

ეკლ. 2:11-23

სოლომონმა ყველაფერი სცადა „მზის ქვეშ“

ძნელად თუ იქნება ბედნიერი! თავის ერთ-ერთ ლექსში, „სიმღერების სიმღერაში“ , ის აღწერს ეროტიკულ, ცხელ სასიყვარულო ურთიერთობას, რომელიც მას ჰქონდა. როგორც ჩანს, სწორედ ეს იქნებოდა ის, რაც, სავარაუდოდ, მთელი ცხოვრების მანძილზე კმაყოფილებას მოუტანდა. თუმცა, საბოლოოდ, სასიყვარულო ურთიერთობამ მას ხანგრძლივი კმაყოფილება არ მოუტანა.

სადაც არ უნდა გამეხედა, მეგობრებში თუ საზოგადოებაში, ყველა ცდილობდა სოლომონის სრულფასოვანი ცხოვრებისკენ სწრაფვას. თუმცა, მან უკვე მითხრა, რომ ამ ბილიკებზე ვერ იპოვა. ამიტომ ვგრძნობდი, რომ იქ ვერ ვიპოვიდი და ნაკლებად ცნობილ გზაზე მომიწევდა ძებნა.

ამ ყველა საკითხთან ერთად, ცხოვრების კიდევ ერთი ასპექტი მაწუხებდა. ეს სოლომონსაც აწუხებდა.

‘რადგან კაცის და პირუტყვის ხვედრი ერთია – ერთის სიკვდილი მეორისას ჰგავს და ყველას ერთი სული უდგას, კაცი პირუტყვზე ვერაფრით ვერ უპირატესობს, რადგან ყველაფერი ამაოა. ყოველივე ერთ ადგილს მივა; ყველაფერი მიწისგანაა და ყველაფერი მიწად იქცევა. რომელი იტყვის, რომ კაცთა სული ზევით მიილტვის, ხოლო პირუტყვის ქვევით ჩადის, ქვესკნელისკენ? ვხედავ, კაცთათვის სხვა სიკეთე რომ არ ყოფილა, თუ არ იხარა თავის ნაღვაწით, რადგან ესაა მისი წილი ამ მზისქვეშეთში, ვინ დაანახვებს, რა მოხდება შემდგომად მისა?’

ეკლ. 3:19-21

ვუდი ალენი სოლომონის წინააღმდეგ

სიკვდილი აბსოლუტურად საბოლოოა და ბატონობს ჩვენზე. როგორც სოლომონმა თქვა, ეს ყველა ადამიანის ბედისწერაა, კარგი იქნება თუ ცუდი, რელიგიური იქნება თუ არა. ვუდი ალენმა გადაიღო და გამოუშვა ფილმი „  შენ შეხვდები მაღალ, შავ უცნობს“ .  ეს არის სიკვდილის სასაცილო/სერიოზული ხედვა. კანის კინოფესტივალზე მიცემულ ინტერვიუში მან სიკვდილზე თავისი ცნობილი იუმორით გაამხილა თავისი აზრები.

„ჩემი ურთიერთობა სიკვდილთან იგივე რჩება – მე კატეგორიულად წინააღმდეგი ვარ. ყველაფერი რაც შემიძლია გავაკეთო არის დაველოდო მას. დაბერებას არანაირი უპირატესობა არ აქვს – არც უფრო ჭკვიანი ხდები, არც უფრო ბრძენი, არც უფრო მშვიდი ხდები, არც უფრო კეთილი – არაფერი ხდება. მაგრამ ზურგი უფრო მეტად გტკივა, უფრო მეტად გიჭირს საჭმლის მონელება, მხედველობა აღარ გაქვს ისეთი კარგი და სმენის აპარატი გჭირდება. დაბერება ცუდი საქმეა და გირჩევდი, რომ ეს არ გააკეთო, თუ შეგიძლია თავიდან აიცილო.“BBC News, 2010

შემდეგ მან დაასკვნა, თუ როგორ უნდა შეხვდეს ადამიანი სიცოცხლეს სიკვდილის გარდაუვალობის გათვალისწინებით.

„ცხოვრებისთვის ილუზიები უნდა გქონდეს. თუ ცხოვრებას ძალიან გულწრფელად და ძალიან ნათლად შეხედავ, ცხოვრება აუტანელი ხდება, რადგან ის საკმაოდ პირქუში საწარმოა. ეს ჩემი პერსპექტივაა და ყოველთვის ასე იყო ცხოვრებაზე – მე ძალიან პირქუში, პესიმისტური შეხედულება მაქვს მასზე… მე ვფიქრობ, რომ ეს [ცხოვრება] პირქუში, მტკივნეული, კოშმარული, უაზრო გამოცდილებაა და რომ ბედნიერების ერთადერთი გზა ის არის, თუ საკუთარ თავს ტყუილს ეტყვი და თავს მოატყუებ.“BBC News, 2010

მაშ, ეს ჩვენი ერთადერთი არჩევანია? ან ავირჩიოთ სოლომონის პატიოსანი გზა, რომელიც სრულ უიმედობასა და ამაოებას დამორჩილდა. ან ვუდი ალენის გზას გავყვეთ – „ჩემს თავს რაღაც ტყუილი ვუთხრა და თავი მოვიტყუო“, რათა უფრო ბედნიერი „ილუზიის“ ქვეშ ვიცხოვრო! არცერთი არ მეჩვენებოდა დიდად მიმზიდველად. სიკვდილთან მჭიდრო კავშირში იყო მარადისობის საკითხი. ნამდვილად არსებობს სამოთხე, თუ (უფრო საგანგაშოა) ნამდვილად არსებობს მარადიული სამსჯავროს ადგილი – ჯოჯოხეთი?

საშუალო სკოლის უფროს კლასში ასი ლიტერატურული ნაწარმოების (ლექსი, სიმღერა, მოთხრობა და ა.შ.) შეგროვება დავალება გვქონდა. ჩემი კოლექციის უმეტესი ნაწილი ამ საკითხებს ეხებოდა. ამან საშუალება მომცა, „შევხვედროდი“ და მომესმინა მრავალი სხვა ადამიანისთვის, რომლებიც ასევე ებრძოდნენ იმავე კითხვებს. და შევხვდი მათ – სხვადასხვა ეპოქის, განათლების, ცხოვრების წესის ფილოსოფიისა და ჟანრის წარმომადგენლები.

სახარება – მზად ვართ განვიხილოთ იგი

ასევე შევიტანე იესოს რამდენიმე ცნობილი გამონათქვამი, რომლებიც ბიბლიურ სახარებებშია ჩაწერილი, მაგალითად:

‘ქურდი კი მხოლოდ იმისთვის მოდის, რომ მოიპაროს, მოკლას და მოსპოს. ხოლო მე იმისთვის მოვედი, რომ სიცოცხლე ჰქონდეთ მათ, და უხვად ჰქონდეთ. ‘

John 10:10

უფრო და უფრო მეტად მივხვდი, რომ შესაძლოა, უბრალოდ შესაძლოა, ეს იყო პასუხი ჩემს მიერ დასმულ კითხვებზე. ბოლოს და ბოლოს, სახარება (რომელიც ადრე მეტ-ნაკლებად უაზრო რელიგიური სიტყვა იყო) სიტყვასიტყვით „სასიხარულო ამბავს“ ნიშნავდა . ნამდვილად კარგი ამბავი იყო სახარება? თუ ეს მეტ-ნაკლებად ჭორი იყო? ამ კითხვაზე პასუხის გასაცემად ვიცოდი, რომ ორი გზით უნდა მევლო.

სახარებისეული მოგზაურობა

პირველ რიგში, სახარების შესახებ ინფორმირებული გაგების ჩამოყალიბება მჭირდებოდა. მეორე, სხვადასხვა რელიგიურ კულტურაში ცხოვრების შემდეგ, შევხვდი ადამიანებს და წავიკითხე ავტორები, რომლებსაც ბევრი წინააღმდეგობა და ბიბლიური სახარების საწინააღმდეგო იდეები ჰქონდათ. ესენი იყვნენ ინფორმირებული და ინტელექტუალური ადამიანები. სახარებაზე კრიტიკულად უნდა მეფიქრა, ისე, რომ უბრალოდ უაზრო კრიტიკოსი ან უტვინო მორწმუნე არ ვყოფილიყავი.

არსებობს ძალიან რეალური განცდა, რომ როდესაც ადამიანი ამ ტიპის მოგზაურობას იწყებს, ის ბოლომდე ვერასდროს მიაღწევს სასურველს, მაგრამ მე გავიგე, რომ სახარება პასუხობს სოლომონის მიერ წამოჭრილ ამ საკითხებს. მისი მთავარი მიზანი სინამდვილეში მათზე პასუხის გაცემაა – სრული სიცოცხლე, სიკვდილი, მარადისობა და პრაქტიკული საკითხები, როგორიცაა სიყვარული ჩვენს ოჯახურ ურთიერთობებში, დანაშაულის გრძნობა, შიში და პატიება. სახარება ამტკიცებს, რომ ის არის საფუძველი, რომელზეც შეგვიძლია ჩვენი ცხოვრება ავაშენოთ. შეიძლება ადამიანს არ მოსწონდეს  სახარების  მიერ მოცემული პასუხები. შეიძლება არ  დაეთანხმოს  მათ ან  არ დაიჯეროს  ისინი. მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ის სწორედ ამ ადამიანურ კითხვებს ეხება, სისულელე იქნებოდა მათ შესახებ ინფორმაციის არქონა.

ასევე მივხვდი, რომ სახარება ზოგჯერ საკმაოდ არაკომფორტულად მიმაჩნდა. იმ დროს, როდესაც ამდენი რამ გვაიძულებს, უბრალოდ ვიყოთ მშვიდად, სახარებამ ბოდიშის მოხდის გარეშე გამოწვევის წინაშე დააყენა ჩემი გული, გონება, სული და ძალა, რომ მიუხედავად იმისა, რომ სიცოცხლეს გვთავაზობს, ეს ადვილი არ არის. თუ სახარებაზე დაფიქრებას დროს დაუთმობთ, შეიძლება იგივე აღმოაჩინოთ. კარგი იქნება, თუ  სახარების ცნობის შემაჯამებელ ერთ საკვანძო წინადადებას გადახედავთ.