ჩვენ შევისწავლეთ ძველი აღთქმის წინასწარმეტყველებში განშტოების თემა. ვნახეთ , რომ იერემიამ ძვ. წ. 600 წელს განაგრძო თემა (რომელიც ესაიამ 150 წლით ადრე დაიწყო) და განაცხადა, რომ ეს განშტოება მეფე იქნებოდა. შემდეგ ზაქარიამ იწინასწარმეტყველა, რომ ამ განშტოების სახელი იესო იქნებოდა . გარდა ამისა, მან იწინასწარმეტყველა, რომ განშტოება უნიკალურად გააერთიანებდა მეფისა და მღვდლის როლებს.
დანიელის გამოცანა ცხებულის დაგეგმილი მოსვლის შესახებ
ახლა კი დანიელი. ის ბაბილონის გადასახლებაში ცხოვრობდა, იყო გავლენიანი თანამდებობის პირი ბაბილონისა და სპარსეთის მთავრობებში, ასევე ებრაელი წინასწარმეტყველი.
თავის წიგნში დანიელმა შემდეგი შეტყობინება მიიღო:
‘მთისათჳს წმიდისა ღმრთისა ჩემისაჲსა და მერმე მზრახვალობასაღა ლოცვასა შინა. და, აჰა, მამაკაცი გაბრიელ, რომელი ვნახე ხილვასა შინა ჩემსა დაწყებისა შორის მომფრინვალე და შემახო მე, ვითარ ჟამსა მსხუერპლისა სამწუხროჲსასა. 22. და გულისხუმა-მიყო მე და სიტყუა-ყო ჩემ თანა და თქუა: დანიელო, აწ გამოვედ დაზავებად შენდა გულისხუმის-ყოფისა. 23. და დასაბამსა ვედრებისა შენისასა გამოვიდა სიტყუაჲ და მე მოვედ მითხრობად შენდა, რამეთუ კაცი გულისსათქმელთა ხარი შენ. აწ განიგონე სიტყჳსა შენ და გულისხუმა-ყავ ჩუენებისა შორის. 24. სამეოცდაათნი შჳდეულნი შემოკლებულნი ერსა შენსა ზედა და ქალაქსა ზედა წმიდასა, ვიდრე დაძუელებამდე შეცოდებისა, და დასრულებად ცოდვისა, და დაბეჭდვად ცოდვათა და აღჴოცად უსჯულოებათა, და ლხინებად უსამართლოებათა, და აღმოყვანებად სიმართლესა საუკუნესა, და დაბეჭდვად ხილვაჲ და წინაწარმეტყუელი და ცხებად წმიდაჲ წმიდათა, 25. მეცნიერება და გულისხუმის-ყოფაჲ და გამოსლვითგან სიტყუათათ მიგებად და აღშენებად იერუსალჱმისა ვიდრე ქრისტესადმე წინამძღუარისა შჳდეულნი შჳდ და შჳდეულნი სამეოცდაორ, და მოაქციოს და აღეშენნენ უბანნი და ზღუდე, და განახლდენ ჟამნი. 26. და შემდგომად შჳდეულისა სამეოცდაორთა მოისპოს ცხებაჲ და მსჯავრი არა იყოს მას შინა, და ქალაქი და წმიდაჲ განიხრწნას წინამძღუარისა თანა მომავალისა და მოიკუეთნენ წყლითრღუნასა შინა და ვიდრე დასასრულამდე ბრძოლისა შემოკლებულისა დააწესნეს უჩინოქმნულებად, და განაძლიეროს აღთქმაჲ მრავალთაჲ შჳდეულსა ერთსა და ნახევარსა შორის შჳდეულისასა დააცხროს მსხუერპლისსაცავი და მსხუერპლი შესაწირავი და ფრთესა ზედა დააწესოს უჩინოქმნისაგან და ვიდრე აღსასრულისამდე და სწრაფისა დააწესოს უჩინოქმნასა ზედა.
დან. 9:21-26
ღმერთმა დაადგინა „ცხებულის“ ( = ქრისტე = მესიის ) მოსვლის გრაფიკი. გრაფიკში გამოყენებული იყო შვიდეულის ციკლი. წინასწარმეტყველების თანახმად, უკუთვლა დაიწყებოდა „იერუსალიმის აღდგენისა და აშენების ბრძანების გამოცემით“. ღმერთმა ეს წინასწარმეტყველება დანიელს დაახლოებით ძვ. წ. 537 წელს მისცა. თუმცა, დანიელმა ამ უკუთვლის დაწყება ვერ იხილა.
იერუსალიმის აღდგენის ბრძანებულება
სინამდვილეში , ნეემია , რომელიც დანიელიდან თითქმის ასი წლის შემდეგ ცხოვრობდა, იყო ამ უკუთვლის დასაწყისი. ის სპარსეთის იმპერატორ არტაქსერქსეს მერიქიფე იყო და შესაბამისად, დღევანდელ ირანში ცხოვრობდა. ყურადღება მიაქციეთ, როდის ცხოვრობდა ის ზემოთ მოცემულ ქრონოლოგიურ ხაზში. ის თავის წიგნში გვეუბნება, რომ
‘ნისანის თვეში, ართახშასთა მეფის მეოცე წელს, ღვინო იდგა მის წინ; ავიღე ეს ღვინო და მეფეს მივართვი; რაკი მწუხარე არასოდეს ვყოფილვარ მის წინაშე, 2. მეფემ მითხრა: რატომ გაქვს მწუხარე სახე? ავად არა ხარ. ეს სხვა არაფერია, თუ არა გულის მწუხარებაო. ძალზე შევშინდი.
3. ვუთხარი მეფეს: საუკუნოდ იცოცხლე, მეფევ! აბა, როგორ არ მექნება მწუხარე სახე, როცა ის ქალაქი, სადაც ჩემი მამა-პაპის საფლავები მეგულება, დაქცეულია და მისი კარიბჭეებიც ცეცხლშია დამწვარი?
4. მითხრა მეფემ: ახლა რას ითხოვ?
მე ვილოცე ცათა ღმერთის წინაშე. 5. და ვუთხარი მეფეს: თუ მეფე თანახმაა და თუ შენმა მორჩილმა მადლი ვპოვე შენს წინაშე, გამიშვი იუდაში, იმ ქალაქში, სადაც მამა-პაპის საფლავები მეგულება, და ავაშენებ მას.
6. მითხრა მეფემ, რომელსაც დედოფალიც გვერდში ეჯდა: რამდენ ხანს იქნები წასული და როდის დაბრუნდები? მეფემ ინება ჩემი გაშვება და მეც ვადა დავუთქვი. ‘
ნეემ. 2:1-6
‘ავედი იერუსალიმში და სამი დღე დავრჩი იქ.’
ნეემ. 2:11
ეს აღნუსხავს ბრძანების გაცემას იერუსალიმის აღდგენისა და ხელახლა აშენების შესახებ, რაც დანიელმა იწინასწარმეტყველა, რომ ერთ დღეს მოხდებოდა. ეს მოხდა სპარსეთის იმპერატორ არტაქსერქსეს მეფობის მე-20 წელს. ისტორიკოსები მას მეფობის დაწყებად ძვ. წ. 465 წელს მიიჩნევენ. შესაბამისად, მისი მეფობის მე-20 წელი მოდის ძვ.წ. 444 წელს. ღმერთმა დანიელს მისცა ნიშანი, როდის დაიწყებოდა უკუთვლა. თითქმის ასი წლის შემდეგ, სპარსელმა იმპერატორმა, დანიელის წინასწარმეტყველების შესახებ უცოდინარმა, გასცა ეს ბრძანება. სწორედ არტაქსერქსემ დააწყო ის უკუთვლა, რომელიც წინასწარმეტყველების მიხედვით „ცხებულის“ მოსვლამდე მიიყვანდა.
შვიდი „შვიდიანი“ და სამოცდაორი „შვიდიანი“
დანიელს მიცემულ გამოცანაში ეწერა, რომ „შვიდი შვიდეული და სამოცდაორი შვიდეულის“ შემდეგ გამოჩნდებოდა ცხებული.
რა არის „შვიდეული“?
მოსეს ნაწერებში შვიდწლიანი ციკლი იყო დაწესებული. ყოველ მეშვიდე წელს მიწას სოფლის მეურნეობისგან დასვენება ევალებოდა, რათა ნიადაგს საკვები ნივთიერებები შეევსო . ამგვარად, „შვიდეული“ შვიდწლიანი ციკლია. ამის გათვალისწინებით, ვხედავთ, რომ დასაწყისიდან დრო ორ ნაწილად ითვლიდა. ასე რომ, „შვიდეული“ არის შვიდწლიანი პერიოდი. ამ თვალსაზრისით, უკუთვლა დაიყოფა ორ ნაწილად: პირველია შვიდი შვიდეული ანუ 7×7=49 წელი, რაც დაჭირდა იერუსალიმის აღდგენას არტაქსერქსეს ბრძანების შემდეგ. შემდეგ მოდის სამოცდაორი შვიდეული: 62×7=434 წელი. ჯამში 49+434= 483 წელი.
360-დღიანი წელი
საჭიროა კალენდარში მცირე შესწორება. ძველ დროში მრავალი ერი, მათ შორის წინასწარმეტყველები, იყენებდა 360-დღიან წელს. ეს ეგვიპტური სტილის კალენდარია. თუ ვაქცევთ 483 წელს 360-დღიან წლად, ამას ვყოფთ მზის წელიწადზე: 483 * 360 / 365.24 ≈ 476 მზის წელიწადი (თანამედროვე საერთაშორისო კალენდრით).
ქრისტეს დაგეგმილი მოსვლის შესახებ
ახლა შეგვიძლია გამოვთვალოთ, როდის უნდა მოსულიყო მეფე. ვინაიდან ძვ.წ. 1-დან ახ.წ. 1-მდე მხოლოდ ერთი წელია (არ არსებობს ნულოვანი წელი), ვიანგარიშებთ ასე:
| დაწყების წელი | ძვ. წ. 444 წელი (არტაქსერქსეს მეფობის მე-20 წელი) |
| დროის ხანგრძლივობა | 476 მზის წელი |
| საერთაშორისო კალენდარში მოსალოდნელი ჩამოსვლა | (-444 + 476 + 1) (‘+1’, რადგან 0 CE არ არსებობს) = 33 |
| მოსალოდნელი წელი | 33 წ. წ. |
ცხებულის მოსალოდნელი მოსვლის გამოთვლები დანიელის შვიდეულის მიხედვით
ნაზარეთელი იესო იერუსალიმში ვირზე ამხედრებული ჩავიდა, რომელიც პალმის კვირას ცნობილ დღესასწაულად იქცა. იმ დღეს მან თავი მათ მეფედ გამოაცხადა და იერუსალიმში შევიდა. ეს იყო ახ. წ. 33 წელი .
ცხებული: იბადება…?
ახლა ყურადღება მიაქციეთ რაღაც უნიკალურს ამ გამოცანაში, რომელიც მომავალ მეფეს ეხება. დანიელმა იწინასწარმეტყველა შვიდეულის ციკლის შემდეგ მისი მოსვლის შემდეგ:
‘და შემდგომად შჳდეულისა სამეოცდაორთა მოისპოს ცხებაჲ და მსჯავრი არა იყოს მას შინა, და ქალაქი და წმიდაჲ განიხრწნას წინამძღუარისა თანა მომავალისა და მოიკუეთნენ წყლითრღუნასა შინა და ვიდრე დასასრულამდე ბრძოლისა შემოკლებულისა დააწესნეს უჩინოქმნულებად, და განაძლიეროს აღთქმაჲ მრავალთაჲ შჳდეულსა ერთსა და ნახევარსა შორის შჳდეულისასა დააცხროს მსხუერპლისსაცავი და მსხუერპლი შესაწირავი და ფრთესა ზედა დააწესოს უჩინოქმნისაგან და ვიდრე აღსასრულისამდე და სწრაფისა დააწესოს უჩინოქმნასა ზედა.’
დან. 9:26
საკმაოდ ნათლად წერია, რომ ცხებული „მოკვდება და არაფერი დარჩება “. შემდეგ უცხო ხალხი გაანადგურებს საკურთხეველს (ებრაულ ტაძარს) და ქალაქს (იერუსალიმს) და ამ ადგილს გააუკაცრიელებს. გამოიკვლიეთ ებრაელთა ისტორია, რომ დარწმუნდეთ, რომ ეს მართლაც მოხდა. იესოს ჯვარცმიდან ორმოცი წლის შემდეგ დამპყრობელმა რომაელებმა დაწვეს ტაძარი, გაანადგურეს იერუსალიმი და ებრაელები მსოფლიო გადასახლებაში გადაასახლეს. გადასახლების შემდეგ მიწა გაპარტახდა. მოვლენები იესოს მოსვლისას და ჩვენი წელთაღრიცხვით 70 წელს ზუსტად ისე მოხდა, როგორც დანიელმა იწინასწარმეტყველა ძვ. წ. 537 წელს. მოსემაც იწინასწარმეტყველა ეს კატასტროფა თავის წყევლაში 1500 წლით ადრე.
არსებითად, მხოლოდ ღმერთს შეეძლო ამ ასობით წლის განმავლობაში მომხდარი მოვლენების განჭვრეტა დანიელს, იმპერატორ არტაქსერქსეს, ნეემიას, ბზობის კვირასა და რომაელთა მიერ იერუსალიმის განადგურებას შორის. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ასი წლის სხვაობით ცხოვრობდნენ, მათ განაცხადეს და დაიწყეს მეფის გამოვლენის უკუთვლა. დანიელის უწყების მიღებიდან დაახლოებით 570 წლის შემდეგ, იესო იერუსალიმში შევიდა მეფედ, ზუსტად დანიელის გრაფიკის მიხედვით. ზაქარიას მიერ იესოს სახელის წინასწარმეტყველებასთან ერთად, ამ წინასწარმეტყველებმა შექმნეს წინასწარმეტყველებების მართლაც დეტალური ჯგუფი. ღმერთმა ეს წინასწარმეტყველებები დიდი ხნით ადრე დაწერა, რათა ყველას ჰქონოდა შესაძლებლობა, ენახა ღვთის თითის ანაბეჭდები მოქმედებაში.
შემდეგ განვიხილავთ ესაიას მიერ ასობით წლით ადრე გადმოცემულ დეტალებს იმის შესახებ, თუ როგორ მოკვდებოდა ცხებული. დავითიც, ფსალმუნების მეშვეობით, ასევე მოიქცა.
[i] არტაქსერქსეს თარიღები დოქტორ ჰაროლდ ვ. ჰონერისგან, ქრისტეს ცხოვრების ქრონოლოგიური ასპექტები . 1977. 176 გვ.